Marszruta procesu technologicznego określana jest też jako marszruta produkcyjna to inaczej plan pracy, dokładny uporządkowany opis działań w ramach procesu technologicznego. Marszruta procesu technologicznego opisuje kolejność działań koniecznych do wytworzenia danej części, maszyny lub urządzenia. Pełny opis marszruty produkcyjnej obejmuje indywidualne zdefiniowanie każdej operacji technologicznej. Każda marszruta dotyczy jednego komponentu lub maszyny i urządzenia, choć przy uogólnionym podejściu po wprowadzeniu niezbędnych modyfikacji można ją stosować do wytwarzania innych komponentów tej samej klasy części [1]. Trzeba podkreślić, że nie istnieje wyłącznie i tylko jeden właściwy proces technologiczny dla danej produkcji danej części. W niemal każdym przypadku możliwe jest opracowanie kilku wariantów procesu technologicznego, w tym różnych marszrut technologicznych. Wielowariantowość procesu technologicznego uzależniona jest od posiadanych zasobów produkcyjnych (przede wszystkim maszyn technologicznych, narzędzi, zdolności technologicznych, a także zagadnień logistycznych włącznie z liczbą obrabiarek i rozstawieniem maszyn technologicznych w halach produkcyjnych, czy rodzajami transportu do podwykonawców).

TeWy Nr 1/2020 (26) Marszruta procesu technologicznego 710.53 KB 2324 downloads

TeWy Nr 1/2020 (26) Marszruta procesu technologicznego Podstawowe informacje o opracowywaniu...

Download

Według [2] marszruta produkcyjna obejmuje określenie czasów z normy czasów technologicznych. Zatem doprecyzowując marszruta produkcyjna to kompletna dokumentacja procesu technologicznego (karta technologiczna, karty instrukcyjne do każdej operacji technologicznej, karty normowania czasu). W przemyśle maszynowym rzadko kiedy używa się pojęcia marszruta produkcyjna, czy procesu technologicznego. Na kierunkach technologicznych uczelni wyższych oraz w przemyśle metalowym i maszynowym w powszechnym użyciu jest określenie „proces technologiczny”. W ramach tego właśnie określenia funkcjonuje pełny opis procesu technologicznego. W kontekście dydaktycznym stosuje się określenie „marszruta procesu technologicznego”, która w rzeczywistości w dokumentacji technologicznej nie istnieje. Jednak w procesie edukacji czy to na kierunkach technicznych uczelni wyższych, czy w średnich szkołach zawodowych odgrywa ona istotną rolę i stanowi skrócony schemat przebiegu procesu technologicznego. To jakie dane mają być uwzględnione jest kwestią umowną. Minimalna zawartość powinna obejmować następujące dane:

• nr operacji technologicznej;
• pełny szkic technologiczny dla danej operacji technologicznej – symbole ustalenia i zamocowania oraz właściwe wymiary;
• stanowisko obróbkowe.

Rozszerzona wersja marszruty procesu technologicznego obejmuje:

• nr operacji technologicznej;
• słowny opis zabiegów technologicznych;
• pełny szkic technologiczny dla danej operacji technologicznej – symbole ustalenia i zamocowania oraz właściwe wymiary;
• obrabiarka (stanowiska obróbkowe).

Na ilustracji 1 przedstawiono skan fragmentu poglądowej marszruty procesu technologicznego. Marszruta procesu technologicznego powinna przede wszystkim opisywać przebieg procesu krok po kroku, operacja technologiczna po operacji technologicznej. Przy szkicach można podawać słowny opis zabiegów technologicznych, lecz na etapie opracowywania marszruty nie jest to konieczne.

Marszruta technologiczna może być sporządzona w zasadzie w dowolny sposób, odręcznie lub z użyciem oprogramowania CAD. Jednak w każdym z tych przypadków marszruta ma być czytelna i stanowić jednoznaczny opis.

Ilustracja 1. Poglądowy fragment marszruty procesu technologicznego.

Marszruta procesu technologicznego pełni kluczową rolę w ramach zajęć ćwiczeniowych podczas których ich uczestnicy mają za zadanie opracować proces technologiczny danej części. Dopiero na podstawie zatwierdzonego wariantu marszruty technologicznej opracowywane są karty instrukcje, karty normowania czasu.

W tym wpisie opisano marszrutę procesu technologicznej w kontekście procesu produkcyjnego wykorzystującego konwencjonalne maszyny technologiczne. Współczesne dokumentowanie procesów technologicznych może wykorzystywać dokumentację papierową ale częściej wykorzystuje się do tego dedykowane oprogramowanie i systemy informatyczne – m.in. CAM i PLM. Trudno przyjąć za właściwe prowadzenie nadzoru nad programami NC dla obrabiarek CNC w wersji papierowej. Podkreślenia wymaga fakt, że każde przedsiębiorstwo produkcyjne posiada własne wzorce i zasady dotyczące tworzenia i prowadzenia dokumentacji technologicznej. Doprecyzowując w rzeczywistych warunkach przemysłowych funkcjonują zakłady produkcyjne, w których dokumentacja technologiczna nie jest prowadzona lub prowadzona jest nierzetelnie. W takich sytuacjach najczęściej cała wiedza technologiczna wraz z zarządzaniem produkcją jest domeną jednej lub paru osób. Tym samym takie osoby stają się zasobem strategicznym, bez którego prowadzenia działalności produkcyjnej nie będzie możliwe.

Numer operacji technologicznej

W przypadku konwencjonalnej, wyłącznie papierowej, dokumentacji technologicznej przyjmowano sposób numerowania kolejnych operacji technologicznych co 10. Dzięki temu znacznie łatwiej można było wprowadzić modyfikacje w przebiegu procesu poprzez dodanie nowej operacji technologicznej. Nowa operacja technologiczna między operacjami np. 20 i 30 przyjmowała numer 25.

Szkic technologiczny

Przedmiot obrabiany naszkicowany jest linią cienką lub grubą, a powierzchnie obrabiane w danej operacji technologicznej odpowiednio linią grubą lub bardzo grubą by były wyraźnie zaznaczone. Podane wymiary odnoszą się wyłącznie do powierzchni obrabianych w danej operacji technologicznej i przynajmniej jeden musi być wyznaczony od przyjętej głównej stykowej bazy obróbkowej. Na szkicu technologicznym rysujemy także symbole technologiczne określające sposób ustalenia i zamocowania przedmiotu obrabianego. W przypadku operacji kontroli technicznej międzyoperacyjnej nie ma potrzeby sporządzania szkicu. Za wystarczające uznaje się samo wymienienie, iż taka operacja w danym miejscu występuje. Dodatkowo można określić liczbowo jaki wymiar lub wymiary (chropowatości) maja być weryfikowane.

Nie każda operacja technologiczna wymaga szkicu technologicznego. W przypadku operacji kontroli technicznej podstawowym jej opisem jest karta kontroli technicznej, opracowywana dla każdej operacji technologicznej, w której przeprowadzane są zaplanowane pomiary wielkości geometrycznych. W konsekwencji w marszrucie jedynie słownie opisuje się operację kontroli technicznej.

Stanowisko obróbkowe

Podawanie stanowiska obróbkowego ma na celu doskonalenie doboru środków produkcji. W wersji uproszczonej podaje się wyłącznie ogólne określenie jak np. stanowisko tokarskie. Wielokrotnie należy podać konkretny rodzaj maszyny technologicznej (obrabiarki) np. tokarka produkcyjna (ilustracja 1). Czasami z góry podany jest dostępny park maszynowy. Wówczas należy dobrać konkretny model maszyny technologicznej (obrabiarki).

Marszruta umożliwia przedstawienie procesu technologicznego krok po kroku w skróconej formie. Dzięki temu proces jest widoczny niemal w całości co znacząco ułatwia jego analizę. Na podstawie marszruty procesu technologicznego opracowuje się kartę technologiczną.

Źródła

1. Chrobot J., Konfigurowalne systemy sterowania przepływem produkcji
2. Zych A., Projektowanie procesów technologicznych Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, 2005
3. https://mfiles.pl/pl/index.php/Marszruta
4. https://optimes.syneo.pl/blog/marszruta-produkcyjna-technologiczna/
5. Morek R., własne materiały dydaktyczne

TeWy Nr 1/2020 (26) Marszruta procesu technologicznego 710.53 KB 2324 downloads

TeWy Nr 1/2020 (26) Marszruta procesu technologicznego Podstawowe informacje o opracowywaniu...

Download