
Proces technologiczny tulei, część 6 – szlifowanie
— 6 listopada 2016Poprzedni wpis z serii: Proces technologiczny tulei, część 5.
Operacja 50 – szlifowanie
Na ilustracji 1 przedstawiono szkic technologiczny dla omawianej operacji technologicznej – szlifowanie walcowej powierzchni zewnętrznej na gotowo (finalny wymiar geometryczny). Zgodnie z zasadami rysunku technicznego technologicznego linie bardzo grube oznaczają powierzchnie obrabiane w danej operacji technologicznej.
Nr zabiegu: | Opis zabiegu technologicznego: |
10 | Szlifować powierzchnię Ø50h6 jak na rysunku. |
Operacja ta realizowana jest na szlifierce.
Szlifowania wzdłużnego
Wyróżnia się m.in. następujące metody szlifowania wzdłużnego zewnętrznych powierzchni walcowych:
- Przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy i posuwowy wzdłuż osi (w przypadku rozpatrywanym przedmiot klasy tuleja przemieszczałby się posuwowo wzdłuż swojej osi). Ściernica wykonuje ruch obrotowy i posuwowy poprzeczny.
- Przedmiot obrabiany wykonuje wyłącznie ruch obrotowy, a ściernica zarówno ruch obrotowy jak i posuwowy wzdłużny i poprzeczny.
Szlifowanie poprzeczne
Przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy. Ściernica wykonuje ruch obrotowy oraz ruch roboczy posuwowy poprzeczny. W ramach szlifowania poprzecznego wyróżnia się także szlifowanie kształtowe, w przypadku którego jedyna różnica polega na kształcie profilowym ściernicy.
Istotnym zagadnieniem jest dobór ściernicy i parametrów obróbkowych dla uzyskania żądanych efektów jakościowych szlifowania. Ściernicy dobiera się na podstawie:
- rodzaju obróbki: zgrubna lub wykańczająca;
- rodzaju materiału przedmiotu obrabianego poddawanego tej operacji.
To podstawowe kryteria doboru na początkowym etapie doboru ściernicy. Oprócz nich m.in. uwzględnia się wielkość powierzchni styku ściernicy z przedmiotem obrabianym (potocznie detalem). Czym większa średnica ściernicy oraz przedmiotu tym powierzchnia styku jest większa. Konsekwencją jest utrudnione wykruszanie się stępionych już ziaren materiału ściernego. Przedmiot obrabiany o niewielkiej średnicy wymaga ściernicy o większej twardości niż wałek o średnicy zdecydowanie większej.
Twardość ściernicy zależy także od rodzaju i stanu technicznego samej szlifierki, w tym od sztywności jej konstrukcji. Przy niezbyt dobrej sztywności szlifierki i występujących w związku z tym drganiach zaleca się stosowanie ściernic o większej twardości.
Podsumowanie
Operacja 50 szlifowania określonej powierzchni walcowej jest ostatnią operacją technologiczną związaną z obróbką części klasy tuleja w ramach procesu technologicznego wykorzystującego wyłącznie obrabiarki konwencjonalne. Kolejne operacje technologiczne to:
- 60: kontrola techniczna ostateczna
- 70: mycie, suszenie, konserwacja i pakowanie.
Kontrola techniczna ostateczna stanowi końcową weryfikację uzyskanych parametrów jakościowych: dokładności wymiarów geometrycznych oraz stanu warstwy wierzchniej obrobionych powierzchni (chropowatość, twardość jeżeli w grę wchodzi obróbka cieplna lub cieplno-chemiczna). Ze względu na charakter pomiaru twardości weryfikacji mogą być poddawane wybrane przedmioty, a nie wszystkie. Widoczny ślad wgłębnika może dyskwalifikować przedmiot ze względów funkcjonalnych. Z reguły utwardzone powierzchnie są szlifowane i zrealizowanie pomiaru twardości na takiej powierzchni prowadzi lokalnie do istotnego pogorszenia chropowatości co może mieć bardzo niekorzystny wpływ, szczególnie w kontekście współpracy ze sobą różnych części.
Mycie, suszenie, konserwacja oraz pakowanie wydają się być zabiegami nieco lekceważonymi lecz mają istotny wpływ na trwałość wytworzonych przedmiotów.
Źródła
- Feld M., Podstawy projektowania procesów technologicznych typowych części maszyn, WNT 2000
- Kapiński S., Skawiński P., Sobieszczański, Sobolewski J.Z., Projektowanie technologii maszyn, OWPW 2002
- Puff T., Technologia budowy maszyn, PWN 1985
- Rudaś T., Horczyczak M., Morek R., Materiały dydaktyczne – ZAOiOS WIP PW
- Poradnik obróbki skrawaniem, SANDVIK Coromant
- Solis H., Szlifierstwo, WSiP 1991
- http://cnc.pl/porownanie-konwencjonalne-a-cnc.php
3 komentarze
W tym przypadku obróbka powierzchni zewnętrznej musi być wykonana względem otworu. Ale jeśli konstruktor nie narzuca by nam zachowania ścisłej współosiowości i bicia tych powierzchni nie musimy ich względem siebie obrabiać. Możemy szlifować powierzchnie zewnętrzną bazując na innej powierzchni zewnętrznej?
Teoretycznie tak. To jednak nie zależy wyłącznie od tego czy jest zadeklarowany jakiś błąd czy nie. W przypadku części klasy tuleja otwór główny definiuje nam oś przedmiotu. Z tego powodu warto właśnie jego wykorzystać do ustalenia i zamocowania przedmiotu do operacji szlifowania powierzchni zewnętrznych. W rzeczywistości doświadczalna weryfikacja da odpowiedź i jeżeli ustalając na innej powierzchni również uzyskamy żądane dokładności i chropowatości, a z jakichś powodów jest tak nam wygodnie to realizujemy to tak jak nam pasuje. Podkreślę jednak, że w przypadku tulei to właśnie otwór główny definiuje oś przedmiotu. Może się okazać, że wykorzystanie innej powierzchni spowoduje, że będziemy mieli problem z równomiernością chropowatości na całym obwodzie i jeszcze problem z owalnością. Kiedyś wdrożenie produkcji z wykorzystaniem konwencjonalnych obrabiarek polegało na tym, że pierwsze obrobione przedmioty (nawet i 20) służyły do weryfikacji przyjętych założeń, w tym sposobu ustalania i zamocowania przedmiotu w obrabiarce.
Interesuje się tym, bo muszę opracować proces wykonania tulei z otworem przelotowym wraz z pogłębieniem walcowym w osi przedmiotu. Nie mam co prawda narzuconych tolerancji kształtu ani położenia otworu względem powierzchni zewnętrznych. Długość otworu 180mm i średnica fi10h7 zmuszają mnie do zastosowania wiertła lufowego, pogłębiacza, rozwiertaka. Zastanawiam się czy uda mi się to wykonać wraz z toczeniem na tokarce cnc albo rewolwerowej. Bo jeśli nie to myślałem o obróbce zgrubnej na tokarce, wykonaniu otworu na gotowo na frezarce, toczeniu kształtującym i obróbce wykańczające z wykorzystaniem korków pasowych w otworze. W tym pogłębienie musiałoby być wykonane z pasowaniem H7. Cały proces jest tylko teoretyczny dla produkcji seryjnej. Ale jeśli nie musiałbym wykorzystywać w ogóle otworu znacznie by się to uprościło.