W dniach od 9 do 11 marca miały miejsce targi STOM 2016 w Kielcach wraz z imprezami towarzyszącymi. Byłem od samego początku, poprzez galę wręczenia nagród po sam koniec. Czy było warto? Ależ jak najbardziej i zamierzam za rok co najmniej je odwiedzić.

W tym roku STOM 2016 i imprezy towarzyszące (STOM-TOOL, STOM BLECH&CUTTING, STOM-LASER, SPAWALNICTWO, WIRTOPROCESY, EXPO-SURFACE, PNEUMATICON, CONTROL-STOM i DNI DRUKU 3D) to było w sumie 6 hal, 778 wystawców.

Mój udział taki udział był możliwy dzięki firmie S.T.M. Systemy i Technologie Mechaniczne Sp. z o.o. z Rembertowa, która zajmuje się między dostarczaniem technik znakowania trwałego, szczotek do honowania, czy specjalistycznej techniki wytwarzania – przepychania oscylacyjnego.

To co pierwsze rzuciło mi się w oczy to infrastruktura, 6 hal, bardzo blisko siebie, bez konieczności przechodzenia na zewnątrz. Celem mojego pobytu, oprócz realizacji typowych działań handlowo-marketingowych, było rozpoznanie oferowanych rozwiązań, konstrukcji, czy usług w następujących obszarach:

• obróbki szybkościowe,
• obróbki i obrabiarki hybrydowe,
• kontrola techniczna przedmiotu,
• druk 3D,
• wycinanie z użyciem laseru.

Przykładem obrabiarki przeznaczonej do obróbki szybkościowej (HSM) jest prezentowane frezarskie centrum pionowe CNC Mikron 500 LP firmy GF Machining Solutions. O zbliżonym centrum frezarskim Mikron HSM 400 LP z firmy GF Machining Solutions pisałem na wortalu highspeedmachining.eu.

Liczbowo ilość prezentowanych obrabiarek do obróbki szybkościowej była niewielka. Podobnie było w zakresie oferty narzędzi skrawających. W zasadzie wyłącznie przedstawiciel firmy Mitsubishi Materials był jedynym oferentem narzędzi do obróbki skrawaniem. Inne firmy narzędziowe były obecne pośrednio, poprzez informacje o tym kto dostarcza narzędzia przy prezentowanej obrabiarce.

Od jakiegoś czasu interesuje się tzw. rozwiązaniami hybrydowymi, szczególnie obróbkami hybrydowymi. Podczas tych targów zwróciłem uwagę na obrabiarki hybrydowe, przede wszystkim prasy krawędziowe. Idea hybrydowości w przypadku tych maszyn technologicznych polega na redukcji (minimalizowaniu) instalacji hydraulicznych, a tym samym zmniejszanie kosztów eksploatacyjnych. Przykładami takich hybrydowych konstrukcji są:

Nie ulega wątpliwości, że prasom krawędziowym (m.in. Adira, EAGLE, Dener – ilustracje 2, 3 i 4), ich modyfikacjom hybrydowym poświęcę osobny artykuł. Postęp technologiczny to przede wszystkim postęp o charakterze jakościowym. Prasy krawędziowe nie stanowią przecież żadnej innowacyjności, lecz modyfikacje ich konstrukcji i wyposażenia, stosowanie sterowania CNC powoduje, że są innowacyjne. Uzyskiwane oszczędności eksploatacyjne przekładają się na obniżenie kosztów produkcji, co jest przecież realizacją nadrzędnego kryterium optymalizacji procesów technologicznych – kryterium kosztów.

Kontrola techniczna przedmiotów obrabianych jest nie tylko konieczna co stanowi naturalną operację technologiczną. Na targach były prezentowane różne przyrządy i systemy pomiarowe. Zwróciłem uwagę na niektóre. Przykładem jest Equator 300 – uniwersalny przyrząd do porównywania wielkości geometrycznych firmy RENISHAW (ilustracja 5).

Ramiona pomiarowe HEXAGON Manufacturing Intelligence (ilustracja 6) zwróciły moją uwagę, nie tylko ze względu na sposób prezentacji (bardzo ładne stoisko, takie z przesłaniem metrologicznym i inżynierskim) ale ze względu, iż tego typu przyrządy pomiarowe mogą być wykorzystywane jako urządzenia przenośne, co umożliwia ich stosowanie w ramach świadczenia usług pomiarowych.

Podczas bankietu po gali wręczenia nagród podczas rozmowy poruszyliśmy zagadnienie pomiarów kontrolnych w kontekście kosztów tego typu operacji technologicznych, głównie ze względu na koszty wdrożenia. Przedłożono opinię, iż stanowi to problem właśnie ze względów kosztowych. Teoretycznie rozwiązaniem mogłoby być świadczenie usług pomiarowych wielkości geometrycznych. Tu jednak należy podkreślić, iż większości przyrządów pomiarowych nie można dowolnie przenosić. Jednak ramiona pomiarowe można uznać za „idealną” ofertę sprzętową w tym zakresie.

Zagadnienia kontroli technicznych między operacyjnych są podejmowane w ramach wortalu procestechnologiczny.com.pl również współczesne podejście do operacji KT – pomiary przedmiotów na obrabiarkach.

Przyrządy pomiarowe by mogły spełniać swoją rolę, a przeprowadzane z ich zastosowaniem pomiary były wiarygodne konieczne jest okresowe wzorcowanie przyrządów pomiarowych. Firma Faktor przedstawiła stanowisko wzorcowania czujników zegarowych oraz czujników zegarowych cyfrowych z wykorzystaniem systemu wizyjnego (ilustracja 7). Wymagania stosowania systemów wizyjnych wymagają zapewnienia niezmiennego oświetlenia przedmiotu poddawanego obserwacji przez kamerę. Jak pokazano na ilustracji 7 kamera posiada własną lampę pierścieniową, która zapewnienia to wymaganie.

W ramach techniki wycinania laserem zwróciłem uwagę na dwa rozwiązania, pierwsze to wycinarka laserowa (ilustracja 8 i 9) firmy POWER-TECH (grupa EAGLE) z Polski (Wałcz) oraz laureatkę nagrody targów – wycinarkę laserową firmy Mazak (ilustracja 10). Niewątpliwie te obrabiarki wymagają osobnego artykułu, jak całe zagadnienie technik wycinania.

Ciekawą ofertę przedstawiła firma MAZAK, która zaprezentowała obrabiarkę VerticalCenter Primos 400S (ilustracja 11) dedykowaną do obróbki dla potrzeb przemysłu AGD i elektronicznego.

W przypadku tego typu konstrukcji dąży się do osiągania jak najkrótszego czasu wymiany narzędzia. W przypadku tej konstrukcji magazyn jest umieszczony z tyłu stołu obróbkowego, naprzeciwko drzwi do strefy obróbkowej (ilustracja 12).

Ważną kwestią są materiały eksploatacyjne, jak choćby chłodziwa. W tym obszarze płyny chłodnicze również podlegają modyfikacji. Skład chemiczny oraz właściwości są zmieniane pod kątem minimalizowania negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne, m.in. poprzez ograniczanie stosowania biocydów. Innym przykładem oferty firmy Henkel jest płyn chłodniczo-czyszczący, którego właściwości pozwalają na skrócenie czasu produkcji poprzez redukcję czasu na realizację standardowej operacji czyszczenia i konserwacji przedmiotu obrabianego.

Ogromną ciekawostkę zaprezentowała firma DMG MORI, a mianowicie tzw. otwartą obrabiarkę. Instalacja (obrabiarka bez obudowy, pozwalająca śledzić pracę wszystkich podsystemów) stanowiła jedną z ciekawszych atrakcji. Niestety obowiązywał zakaz uwieczniania na zdjęciach i filmach. Może to i dobrze… obserwator mógł się skupić tak podziwianiu, a nie uwiecznianiu.

Na targach STOM 2016 nie zabrakło firm z zakresu szeroko pojętego CAx, m.in. firmy DELCAM (Autodesk) prezentującego rozwiązania przede wszystkim w zakresie CAM, oraz pomiarów na obrabiarce – PowerInspect OMV.

---

Istotnym, bardzo interesującym wydarzeniem podczas STOM 2016 były Dni Druku 3D, w których miałem przyjemność uczestniczyć. Jest to największa w tej części Europy tego typu impreza targowa. W zeszłym roku udział wzięło ponad 50 wystawców, a stoiska odwiedziło 4500 gości. W tym roku udział wzięło ponad 80 firm związanych z runkiem druku 3D. Podczas tych Dni Druku 3D zaprezentowano zarówno drukarki wykonane przez hobbystów, jak i profesjonalne drukarki 3D do druku z metali o przeznaczeniu przemysłowym. Szczególnie zainteresowało mnie seminarium 2 dnia, poświęcone „Wybranym zagadnieniom druku 3D„, które skupiło się na druku z metali, w tym z proszków metali. Temu zagadnieniu poświęcę odrębny artykuł. Podczas seminarium i rozmów z wystawcami i uczestnikami odbyłem kilka bardzo interesujących rozmów i tym samym poznałem wielce interesujące osoby, z którymi mam nadzieję podtrzymać nawiązane kontakty.

Na ilustracji 15 przedstawiono przykład mikrowydruku. Ilustracja 16 ukazuje możliwość druku 3D z piasku w celu przygotowania formy piaskowej do odlewania. Ilustracja 17 to pierwsza wydrukowana w Polsce część lotnicza o przemysłowym zastosowaniu komercyjnym.

Mnogość wystawionych modeli drukarek 3D  była ogromna, a także i skala niektórych… (ilustracja 18) na stoisku firmy ATMA i PRIMA-TECH pokazano drukarkę 3D do druków wielkogabarytowych.

Podczas targów można było spotkać i nabyć książkę Przemysława Siemińskiego i Grzegorza Budzika pt. „Techniki przyrostowe. Druk, drukarki 3D” Oficyny Wydawniczej Politechniki Warszawskiej. Autor Przemysław Siemiński współpracuje ze stowarzyszeniem ProCax, w ramach którego strony internetowej funkcjonuje wartościowa baza pełnotekstowych artykułów, m.in. poświęconych drukowi 3D.

To wspaniała impreza, która w moim przekonaniu stanowi wręcz rewelacyjną czasoprzestrzeń dla poznania technik, możliwości i co ważniejsze ludzi, zarówno profesjonalistów jak i pasjonatów.

---

Nie mogę nie poruszyć oferty firmy S.T.M. Systemy i Technologie Mechaniczne Sp. z o.o., która również prezentowała swoją ofertę w ramach targów STOM 2016. Przykładem może być znakowarka firmy Borries (ilustracja 19 i 20). Znakowanie odgrywa istotną rolę, jak w przypadku samochodów (numer VIN), czy w ramach cechowania przedmiotów podczas procesu technologicznego.

---

Targi STOM 2016 to także wyróżnienia, nagrody i medale – pełna lista nagrodzonych (Biuro prasowe Targów Kielce):

W kategorii konkursowej targów STOM-TOOL 2015

WYRÓŻNIENIA:

• SCHUNK INTEC SP. Z O.O. z Piaseczna za Oprawki narzędziowe Tendo Aviation
  ECKERT AS SP. Z O.O. z Legnicy za Przecinarkę wodno – plazmową z głowicą 3D WaterJet Combo ProX 3D

MEDALE:

• INSTYTUT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA z Krakowa za Supercienkie ściernice diamentowe i z regularnego azotku boru,
• GF MACHINING SOLUTIONS SP. Z O.O. z Sękocina Nowego za Wgłębne centrum elektroerozyjne AgieCharmilles: FORM 200 z technologią iGAP, z technologią teksturowania powierzchni oraz z szybką osią obrotową Accura – C
• ABPLANALP CONSULTING SP. Z O.O. z Warszawy za Tokarkę Haas Typu – DS. – 30Y
• SERON KOŁODZIEJCZYK SP. J. z Stalowej Woli za Ploter plazmowy CNC 150×300 cm
• BYSTRONIC POLSKA SP. Z O.O. z Sękocina Nowego za Prasę krawędziową Xpert 40

W kategorii konkursowej targów STOM-BLECH 2015

MEDALE:

• PRIMA POWER CENTRAL EUROPE SP. Z O.O. z Czosnowa za Wykrawarkę zintegrowaną z gilotyną kątową Shear Genius SGe5

W kategorii konkursowej targów SPAWALNICTWO 2015

WYRÓŻNIENIA:

• WIBROPOL ZAKŁAD USŁUG TECHNOLOGICZNYCH DR INŻ. MAREK MAJEWSKI z Poznania za Zestaw do odprężania wibracyjnego z konsolą VM120 – L z laserowym pomiarem drgań
  KEMPER GMBH z Vreden (Niemcy) za Urządzenie do filtrowania dymów spawalniczych MaxiFil Clean

MEDALE:

• CENTRO-SPAW z Masłowa za Wypalarkę plazmową Ecocut II Light

W kategorii konkursowej targów STOM-LASER 2015

MEDALE:

• TRUMPF POLSKA SP. Z O.O. SP. K. z Warszawy za Mobilną znakowarkę laserową Trumark 5010

Medale Targów Kielce za aranżację stoisk targowych:

• FABA – POLSKA S.A. – Baboszewo
• FANUC POLSKA Sp. z o.o. – Wrocław
• GF Machining Solutions sp. z o.o. – Raszyn
• Keyence International (Belgium) NV/SA – Mechelen
• METAL-TECHNIKA Rafał Cygan – Przedbórz
• MMC Hardmetal – Poland Sp. z o.o. – Wrocław
• STIGAL Marcin Stępień – Legnica
• TRUMPF POLSKA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. – Warszawa

Podsumowując było warto i zamierzam tam powrócić za rok, szczególnie na Dni Druku 3D.