Technologia wałków – proces technologiczny – operacja 30 - MorekTECHTechniki Wytwarzania i Procesy Technologiczne

shaft technology - technologia wałków - technological process - proces technologiczny

Technologia wałków – proces technologiczny – operacja 30

— 16 stycznia 2019

Operacja 30 stanowi przedostatnią operację kształtowania przedmiotu obrabianego. Ramowy proces technologiczny wałków wskazuje, iż technologia wałków przewiduje obróbkę rowków wpustowych przed obróbką wykańczającą. Patrząc na podstawowy ramowy proces technologiczny wału stopniowanego bez obróbki cieplnej rowki wpustowe (na powierzchni zewnętrznej) wykonuje się po obróbce kształtującej. Jeżeli, tak jak w omawianym przypadku, nie ma gwintów zewnętrznych, otworów poprzecznych obróbka rowków wpustowych poprzedza obróbkę wykańczającą.

W przypadku omawianej operacji 30 (ilustracja 1) mamy do czynienia z obróbką rowka o szerokości 15H10. Pasowanie H10 jest pasowaniem luźnym. Układ tego rowka oraz pasowanie jednoznacznie stanowią o tym, iż rowek w projekcie omawianego wałka nie jest rowkiem wpustowym. To jest dobry przykład tego, że wykorzystywanie ramowych procesów technologicznych wymaga elastycznego podejścia. W tym przypadku ważny jest fakt obróbki płaszczyzn na powierzchni zewnętrznej. To czy są to rzeczywiście rowki wpustowe, czy powierzchni zbliżone nie ma tak dużego znaczenia.

technologia wałków - proces technologiczny wału - operacja 10

Ilustracja 1. Szkic technologiczny do operacji 30.

Przebieg operacji 30

W tabeli 1 przedstawiono zabiegi technologiczne operacji 30.

Tabela 1.
Nr zabiegu:	Zabieg technologiczny:
1	Frezować rowek

Technologia wałków to nie tylko obróbka powierzchni walcowych. Rowki na powierzchniach zewnętrznych wykonuje się metodą frezowania. W przyjętej konwencji procesu technologicznego z wykorzystaniem obrabiarek konwencjonalnych wykonanie rowka w operacji 30 następuje na frezarce pionowej (ilustracja 2).

technologia wałków - proces technologiczny wału - operacja 30

Ilustracja 2. Przykład konwencjonalnej frezarki pionowej.

W celu wykonania rowka (ilustracja 1) konieczne jest zaprojektowanie uchwytu obróbkowego wykorzystującego pryzmę oraz docisk. Uchwyt obróbkowy ustalany jest za pomocą tzw. kamieni na stole z rowkami T-eowymi. Mocowanie do stołu realizowane jest dowolną dostępną metodą.

Ustawiak frezarski

Ustalenie narzędzia wymaga zaprojektowania i wykorzystanie ustawiaka. Na ilustracja 3 i 4 przedstawiono przykładowe uchwytu obróbkowego frezarskie. Został on opracowany dla potrzeb obróbki części klasy tuleja i wykonania rowka w kołnierzu. Przykład ten jednak pokazuje ideę wykorzystania ustawiacza dla freza. Ustawiak typu PLGc jest ustawiakiem frezarskim kątowym górnym. Współcześnie tego typu ustawiaki nie są już stosowane.

Ilustracja 3. Przykładowy uchwyt frezarski do obróbki rowka w wałku. W tym przypadku wzdłuż osi.

Ilustracja 4. Przykładowy uchwyt frezarski do obróbki rowka w części klasa tarcza z ustawiakiem frezarskim.

Przykłady uchwytów obróbkowych na ilustracjach 3 i 4 nie przedstawiają dokładnie takiej obróbki jak w przypadku rozpatrywanego procesu technologicznego. Powyższe uchwyty obróbkowe (ilustracja 3 i 4) wykorzystują ustawiak frezarski kątowy górny.

Projektowanie tego typu uchwytów obróbkowych jest ekonomicznie uzasadnione w produkcji seryjnej. Koszt projektu i wykonania specjalnego oprzyrządowania technologicznego rozkłada się na liczbę obrobionych sztuk przedmiotów.

W przypadku wykorzystania nowocześniejszych tokarek, w tym szczególnie tokarek CNC z możliwościa frezowania operacja 30 może być przeprowadzona jako zabieg technologiczny w operacji 10. Technologia wałków współcześnie wykorzystuje tokarskie centra obróbkowe CNC, nierzadko dwuwrzecionowe z możliwością frezowania (przeniesienie napędu na narzędzie w głowicy narzędziowej) – ilustracja 5.

Ilustracja 5. Wnętrze przestrzeni obróbkowej w centrum tokarsko-frezarskim firmy Nakamura-Tome WT-250II MMY – stoisko firmy Abplanalp – targi STOM 2018

Poprzedni wpis: Technologia wałków – proces technologiczny – operacja 20

Następny wpis: Technologia wałków – proces technologiczny – operacja 40

Proces technologiczny tego wałka z wykorzystaniem obrabiarek CNC będzie omówiony w osobnym artykule.

Źródła

Feld M., Podstawy projektowania procesów technologicznych typowych części maszyn, WNT 2000
Puff T., technologia budowy maszyn, PWN 1985
Kapiński S., Skawiński P., Sobieszczański J., Sobolewski J.Z., Projektowanie technologii maszyn, OWPW 2002
dr inż. Maciej Horczyczak – wiedza i konsultacje
Toczenie zewnętrzne – materiały informacyjne firmy SANDVIK
Maszynoznawca – tokarki

About author

morek

Rocznik 1973. W 1993 skończyłem Technikum Elektryczne Nr 1. W 1998 roku Wydział Mechaniczny Technologiczny i Automatyzacji (obecnie WIP) PW. 1997-2000 konstruktor narzędzi skrawających w F.W.P. VIS S.A. 2004. Doktorat z technologii kół zębatych. Technologie wytwarzania i procesy technologiczne to moja pasja.