Technologiczność konstrukcji

— 13 marca 2015

Konstruktor i technolog – pozornie po dwóch stronach barykady. Konstrukcja produktu (przedmiotu, komponentu, części, urządzenia) powstaje umownie z perspektywy idei tego właśnie produktu. Konstruktor tworzy/opracowuje projekt przede wszystkim z perspektywy wizji, przeznaczenia produktu. Zadaniem technologa jest opracowanie procesu technologicznego pozwalającego na wytworzenie danego przedmiotu czy urządzenia. Dwa obszary: konstrukcyjny i technologiczny niezmiennie oznaczają oczekiwania sprzeczne wzajemnie. Nie oznacza to jednak, iż sprzeczności przeważają.

Wytworzenie produktu (części lub urządzenia, maszyny) podlega regułom ekonomicznym. Nieustannie w ramach technologicznego przygotowania produkcji dąży się do obniżania kosztów produkcji z zachowaniem żądanych właściwości produktu. Istotne jest uwzględnienie zalet i wad poszczególnych technik wytwarzania, właściwości stosowanych materiałów.

Technologiczność konstrukcji to zespół cech konstrukcyjnych umożliwiający optymalizację procesu technologicznego (obniżenie kosztów) danej części lub maszyny, czy urządzenia dla danego zakładu produkcyjnego. Za technologiczną można uznać konstrukcję części lub urządzenia gdy spełnia ona:

podstawowe wymagania (dotyczące wydajności, funkcjonalności i ekonomiczności pracy),
wymagania obejmujące wytworzenie (niski koszt produkcji przy założonej wielkości produkcji, przyjętym materiałom),
wymagania co do eksploatacji (niezawodność, trwałość, serwis, prostota obsługi).

Technologiczność konstrukcji definiuje się także jako dopasowanie konstrukcji do wymagań technologii. Dobrane metody technologiczne powinny zapewnić możliwość wykonania danego produktu z zachowaniem standardu wykonania i jednocześnie jak najniższych kosztów.

Zakład produkcyjny zamawia konstrukcję w biurze projektowym lub posiada własny dział konstrukcyjny. Konstruktor opracowując projekt musi zwracać uwagę na technologiczność konstrukcji, także w rozumieniu własnych możliwości technologicznych. Poprawna konstrukcja może nie być możliwa do wykonania w ramach własnych możliwości produkcyjnych. Tu istotne są dwa aspekty. Pierwszy kiedy konstrukcja nie może lub nie powinna być modyfikowana ze względów np. wytrzymałościowych. Wówczas należy podjąć działania w ramach możliwości technologicznych. Drugi kiedy można konstrukcję zmodyfikować spełniając technologiczność konstrukcji – dopasowując się do dostępnych metod technologicznych.

Ocena technologiczności konstrukcji jest wieloczynnikowa i może być odmienna dla zbliżonych części, maszyn w przypadku różnych producentów. Technolog nie może bez konsultacji i zatwierdzenia dokonywać zmian w konstrukcji projektu pod kątem technologii produkcji.

Przebieg procesu projektowego:

Algorytm procesu projektowego

Na powyższym algorytmie technologiczne przygotowanie produkcji oraz bazy wiedzy obejmują technologiczność konstrukcji. Bazy wiedzy to nie tylko silnie skodyfikowane dane zawarte w bazach danych programów i systemów CAD, CAE, CAPP, normach, normach zakładowych, przyjętych procedurach, podręcznikach, czy poradnikach. To także wiedza inżynierów, konstruktorów i technologów, doświadczenie, które nie podlega spisaniu, lecz można je częściowo przekazywać.

Źródła

Feld M., Podstawy projektowania procesów technologicznych typowych części maszyn, WNT 2000
Kapiński S., Skawiński P., Sobieszczański, Sobolewski J.Z., Projektowanie technologii maszyn, OWPW2002
Puff T., Technologia budowy maszyn, PWN 1985
Skarbiński M., Skarbiński J., Technologiczność konstrukcji maszyn, WNT 1987
Osiński Z., Podstawy konstrukcji maszyn, PWN 2012

About author

morek

Rocznik 1973. W 1993 skończyłem Technikum Elektryczne Nr 1. W 1998 roku Wydział Mechaniczny Technologiczny i Automatyzacji (obecnie WIP) PW. 1997-2000 konstruktor narzędzi skrawających w F.W.P. VIS S.A. 2004. Doktorat z technologii kół zębatych. Technologie wytwarzania i procesy technologiczne to moja pasja.